Προβολές – Αυτοδιαχειριζόμενο στέκι Έδεσσας

Το Πείραμα

Ένα από τα πιο γνωστά πειράματα στην κοινωνική Ψυχολογία που εξέτασε την επιρροή των κοινωνικών ρόλων στη συμπεριφορά, πραγματοποιήθηκε από τον Zimbardo και τους συνεργάτες του το 1971. Ο Zimbardo έφτιαξε μια προσομοιωμένη φυλακή στο υπόγειο του πανεπιστημίου του Stanford για να μελετήσει την «απο-ατομικοποίηση» και την ακρότητα των ρόλων.

Οι συμμετέχοντες του πειράματος χωρίστηκαν σε «φύλακες» και «κρατούμενους», μεταφέρθηκαν στην προσομοιωμένη φυλακή και κλήθηκαν να αναλάβουν το ρόλο τους.
Πριν από το πείραμα στο τέλος της δεκαετίας του 1960 ο Zimbardo είχε διατυπώσει τη θεωρία του για την απο-ατομικοποίηση (deindividuation), δηλαδή για το πως το άτομο μπορεί να χάσει τελείως την προσωπική του βούληση και να ενεργήσει με τρόπους που το πλαίσιο του επιβάλει. Επηρεασμένος από την ψυχολογία των μαζών, υποστήριξε πως ο έλεγχος του ατόμου πάνω στη συμπεριφορά του εξασθενεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, όπως αυτές της ανωνυμίας, της διάχυσης ευθύνης και της σύντομης χρονικής προοπτικής. Έτσι μειώνεται το ενδιαφέρον του για τα κανονιστικά πρότυπα, τις κοινωνικές νόρμες και αξίες και μπορεί να εμφανίσει συμπεριφορές επιθετικές προς τις απέναντι ομάδες.
Τα αποτελέσματα του πειράματος φαίνεται πως καταδεικνύουν το ευεπηρέαστο και την υπακοή των ανθρώπων όταν τους παρασχεθεί μια νομιμοποιημένη ιδεολογία καθώς και κοινωνική και θεσμική υποστήριξη. Οι εξουσιαστικές σχέσεις μεταμορφώνουν τους άνθρωπους. Κάπως έτσι, οι «ανθρωποφύλακες» μετατρέπονται σε μη ανθρώπινα όντα, που φορώντας τη μάσκα της ανωνυμίας τους, είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν βίαια οποιονδήποτε αντιστέκεται στην εξουσία που υπηρετούν. Οι έγκλειστοι, από την άλλη, μετατρέπονται σε ανδράποδα που γίνονται έρμαια της βίας των εξουσιαστών τους.Είναι όντως ικανή η εξουσία να μετατρέψει τους ανθρώπους σε βασανιστές;

Με αυτήν την ερώτηση ας ξεκινήσουμε τη σημερινή προβολή.